
Felçte altın saatleri kaçırmayın
Felç belirtileri başladığında ilk 4,5 saat içinde acil tedavinin çok önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Derya Uludüz ‘‘Bu durumda dakikalar hatta saniyeler çok kıymetli. Hastanın en hızlı şekilde bir inme merkezine yönlendirilmesi gerekir’’ uyarısında bulundu.
Halk arasında “felç” olarak bilinen inme, Dünya’da en fazla fonksiyon kaybına neden olan ve ölüm nedeni olarak ikinci sırada yer alan ciddi bir sağlık sorunu… Felcin, hem önlenebilir hem de erken ve doğru müdahaleyle tedavi edilebilir olduğuna dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, ‘10 Mayıs Dünya İnme Farkındalık Günü’ nedeniyle bu konuda hayati bilgiler paylaştı…
NASIL ANLAŞILIR?
Felcin en belirgin işaretleri şöyle sıralanabilir: Vücudun tek tarafında yüz, kol ve/veya bacakta olan hissizlik ve/veya kuvvet kaybı; bilinç bulanıklığı/ani bilinç kaybı; konuşma ve/veya anlamada güçlük; baş dönmesi, denge kaybı ve yürüme güçlüğü. En sık rastlanan belirti vücudun yarısında güçsüzlük ve uyuşma; kolunu bacağını kaldıramama, hissizlik şikayetleridir. İkinci sık rastlanan şikayet hastanın konuşmada zorluk çekmesidir. Hastada ya kelimeler anlaşılmaz bir şekilde ağızdan çıkar ya da doğru kelime çıksa bile telaffuzda zorluk, dilin dönmemesi, peltek konuşma gibi sorunlar oluşabilir.
Ayrıca beynin arka bölgesi beyin sapı inme nedeniyle etkilendiğinde, aniden hastada baş dönmesi, nesneleri çift görme veya yürürken dengeyi kaybetme belirtileri olur. Bu ani ve şiddetlidir.
BU HATALARI YAPMAYIN
Hızlı ve başarılı tedavi için hastayı zaman kaybetmeden inme konusunda deneyimli bir merkeze ulaştırmak çok önemlidir. Felç geçiren kişinin yüzüne kolonya dökerek kendine getirmeye çalışmak ona zaman kaybettirir.
Felç geçiren kişinin yutma fonksiyonu bozulmuş olabilir. Bu yüzden yiyecek verilmemeli, su içirilmemelidir. Aksi takdirde bunlar akciğerlerine kaçabilir ve hastalığın hızla kötüleşmesine neden olabilir.
Hastaya tansiyon ilacı verilmesi de sakıncalı. Çünkü tansiyon düşer ve beyne giden kan azalır. İnmede sebep beyin kanaması ya da damar tıkanıklığı olabilir. Kanı inceltici bir ilaç verdiğimizde kanamayı artırabiliriz. Bu nedenle kan sulandırıcı ilaçlar da vermemeliyiz.
TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?
İnme son yıllarda tıptaki hızlı gelişmeler sayesinde artık kolaylıkla tedavi edilebilir bir sağlık sorunudur. Tedavinin başarılı olması için de erken davranmak hayati önem taşır.
Belirtiler fark edildiği andan itibaren hızlı ve başarılı bir tedavi için inme konusunda deneyimli merkezlerin belirlenmesi ve kişinin en ivedi şekilde bu merkezlere ulaştırılması gerekir.
Felç geçiren kişiye acil müdahale yapabilecek nöroloji uzmanlarıyla hızlıca iletişime geçilmesi çok önemlidir.
Nasıl önlenebilir?
Felcin önlenmesinde yaşam tarzı değişiklikleri olarak beslenmede doymuş yağ asitleri içeren yiyeceklerden kaçınmak, lifli besinler yemeye özen göstermek, meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek, tuzu kısıtlamak önem taşır. Özellikle Akdeniz diyetinin inmeden koruyucu (zeytin yağı ve sebze içerikli diyet) olduğu ortaya konulmuştur. Önümüz yaz, bu aylarda hidrasyonun sağlanması için bol bol su içmek de çok önemli.
DÜZENLİ EGZERSİZ ŞART
Diğer yandan fiziksel aktivitenin artırılması inme riskinde düşüş ile ilişkili bulunmuştur. Günde en az 30 dakikalık yürüyüşlerin yapılması ya da kalori kaybı olarak buna eş değer fiziksel aktiviteyi içeren egzersizlerin düzenli uygulanması gerekir. Günde en az 30 dakikalık yürüyüşlerin yapılması ya da kalori kaybı olarak buna eş değer fiziksel aktiviteyi içeren egzersizlerin düzenli uygulanması felci önlüyor. Bu arada özellikle masa başı çalışanlar belli aralıklarla hareket etmeli.
Eğer göbeğinizde yağlanma varsa (kadınlarda 90, erkeklerde 102 santimin üzerindeyse) bu da inme için risk taşır.
Kontrolsüz hipertansiyon, şeker hastalığı ve kolesterol yüksekliği gibi risk faktörlerinin kontrol altına alınması, tansiyonun 140/90 mmHg altında tutulması, sigara ve alkol tüketiminden kaçınılması, kilo fazlalığının diyetlerle uygun sınırlara çekilmesi inmenin önlenmesinde temel prensipler arasında yer almaktadır. Bu risk faktörlerine yönelik doktorunuzun gerekli durumlarda önereceği ilaçları düzenli kullanmak da felcin tekrarlama riskini azaltır. Sözcü
Yorum Ekle
Diğer Haberler
Obezite iğneleri Türkiye'de yayılıyor...
Zayıflatıyor ama kusturuyor. İştahı bastırıyor ama kası eritiyor. Etkiyi anlatan çok, bedeli konuşan az. TikTok’ta ince bedenler, gerçekte boşalan mideler, yıpranan sinir sistemleri… İlac...
Uzmanından protez saç kullanacaklara tavsiyeler
Saç dökülmesi, birçok insanın yaşadığı ve psikolojik olarak olumsuz etkileyen bir sorundur. Saç dökülmesine karşı son yıllarda insan saçından üretilen protez saç uygulaması gittikçe yayg...
Dondurma tüketirken sakın bu hayatı yapmayın!
Yaz aylarının vazgeçilmezi dondurmanın yanlış tüketimi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Diyetisyen Edanur Usta, glikoz şurubu ve doymuş yağ içeren dondurmaların insülin direnci ve o...
Beyninizi iyi besleyin
‘’Bilinçli beslenme beyin sağlığı için de çok önemli. Beynimiz de yediklerimizden doğrudan etkileniyor’’ diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, zihinsel fonksiyonları olumlu etkile...
Dünya yeni bir krizle karşı karşıya!
Dünya Sağlık Örgütü, toprağa ve havaya karışan Coccidioides cinsine ait mantar sporlarının hem bağışıklık sistemi zayıf hem de sağlıklı bireylerde yaygın koksidioidomikozis enfeksiyonları...
40 yaşında yaptığınız bu 4 şey 60 yaşında bunamaya yol açıyor!
Bilim insanları, 40–50 yaş arasında sıklıkla ihmal edilen kronik uyku eksikliği, sosyal izolasyon, kontrolsüz stres ve hareketsizliğin, 60 yaş ve sonrasında demans da dahil olmak üzere nö...
Öksürük sesinden hastalık tanısı koyulabilecek
Hitit Üniversitesi'nde farklı uzmanlık alanlarından akademisyenler, öksürük sesinden 6 hastalığın yanı sıra sağlıklı öksürüğü de teşhis edebilen yapay zeka destekli yazılım geliştirdi. Ün...
Çocuğunuz ekran başında dakikalarca oturuyorsa...
Çocuk Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Nevzat Aykut Bayrak, çocuklarda kabızlık şikayetlerinin arttığını belirtti. Ekran başında geçirilen uzun saatler, hareketsizlik ve yanlış beslenme b...
Hücrelerin koruma kalkanı
Vücutta birçok biyolojik süreçte kritik rol oynayan ‘sistein’in hücresel düzeyde koruma sağlayan önemli bir amino asit olduğuna dikkat çeken Demet Erciyes ‘’Bu bileşiğin bağışıklık sistem...
SOSYAL MEDYA
MAGAZİN
Gül Onat hastanede tedavi altında
'Sihirli Annem' dizisindeki 'Perihan Teyze' rolüyle hafızalara kazınan Gül Onat'ın hastanede tedavi altında olduğu ortaya çıktı. 'Sihirli Annem' dizisinde 'Perihan Teyze' karakterine haya...
TEKNOLOJİ
EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ
Obezite iğneleri Türkiye'de yayılıyor...
Zayıflatıyor ama kusturuyor. İştahı bastırıyor ama kası eritiyor. Etkiyi anlatan çok, bedeli konuşan az. TikTok’ta ince bedenler, gerçekte boşalan mideler, yıpranan sinir sistemleri… İlacı bırakanların % 70’i eskiye geri dönüyor.
Yorumlar
Bu haberde yorum bulunmamaktadir.