Boğazdaki gizli tehlike

HPV, cinsel yolla bulaşan ve yaygın görülen bir enfeksiyondur. Uzmanlara göre cinsel olarak aktif olan kişilerin azımsanmayacak bir kısmı hayatlarının bir döneminde HPV ile enfekte olabilir. Hiçbir belirtisinin olmaması, kişinin HPV enfeksiyonu taşımadığı anlamına gelmez ve virüsün bazı tipleri kansere sebep olabilir. Bu virüsün bademcik ve gırtlak kanserlerine de neden olabildiğini belirten Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Güven Güvenç, bu konuda bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı:

Prof. Dr. Güven Güvenç

İYİ VE KÖTÜ HUYLU TÜRLERİ VAR

Bu zamana kadar HPV'nin 200'den fazla türü tarif edilmiştir. HPV sadece kansere yol açan bir virüs değildir. Siğilimsi lezyonlar yapan 6,11 gibi iyi huylu ve kansere yol açabilen 16,18,31 gibi kötü huylu türleri bulunmaktadır. Virüsün başlıca bulaşma yolu cinsel ilişkidir. Cinsel partner sayısı arttıkça HPV'ye maruz kalma riski de artar. Bir kişi ilk cinsel deneyimini daha önce çok sayıda cinsel partneri olan bir kişiyle de yaşarsa partnerinin önceki cinsel yaşamıyla bağlantılı olarak HPV bulaşma riski artabilir.

BU KANSERLERE YOL AÇABİLİR

Baş ve boyun kanserlerine yol açan en önemli etkenler sigara ve alkol tüketimidir. Ancak HPV başta bademcik ve dil kökü kanserleri olmak üzere gırtlak kanseri, ağız boşluğu kanserleri gibi birçok kanserde rol oynar. HPV'nin dünyada yaygınlaşmasıyla birlikte bademcik ve dil kökü kanserlerinin baş ve boyun kanserleri içindeki oranı artmaktadır. Buna karşın HPV pozitif olan olguların tedaviye cevaplarının ve yaşamda kalımlarının daha iyi olduğu bilinmektedir.

GIRTLAKTA SIĞIL YAPABİLİR

HPV bebeğe doğum kanalından geçerken bulaşıp bir süre gırtlakta uyuduktan sonra zamanla siğillere yol açarak ses kısıklığı ve nefes darlığı yapabilir. Çocuklar büyüdükçe solunum sıkıntısına varan sorunlara yol açan ‘larengeal papillomatosiz' isimli gırtlakta siğillerle seyreden bir hastalığa yol açabilir. Bu durumda tekrar eden lazer cerrahileri, hatta çocuğun nefes alabilmesi için boynuna geçici bir delik açmak gerekebilir.

ERKEKLER TAŞIYICI OLABİLİR

İyi huylu HPV'ler siğillere yol açtığı için HPV bulaşan kişi tarafından kolayca fark edilebilirken kötü huylu HPV'ler gizli kalabilir. HPV kadınların jinekolojik muayenelerinde bazı testlerle ortaya konulabilirken erkeklerde böyle testler kullanılmadığı için asemptomatik (belirti vermeyen) taşıyıcılık olabilir.

BU BELİRTİLERE DİKKAT!

Baş-boyun kanserlerinin ilk belirtileri tümörün yerine göre farklılıklar gösterir. HPV'nin en çok rol aldığı baş ve boyun tümörlerinden bademcik kanserinde bademcik üzerinde iyileşmeyen bir yara, kulağa vuran ağrı, tümörün boyundak lenf bezlerine sıçramasına bağlı olarak boyunda giderek büyüyen ağrısız şişlik, yutkunma güçlüğü, tükürüğe kan bulaşması gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ayrıca gırtlak kanseri olan hastaların bir kısmının lezyonlarının incelenmesinde HPV' ye rastlanmıştır. Gırtlak kanserinin en sık belirtisi ses kısıklığı ve seste değişikliktir. Bunun yanı sıra tümörün gırtlaktaki yerleşimine bağlı olarak kulağa vuran ağrı, yutkunma güçlüğü ve boyunda şişliklere yol açabilir. Üç haftadan uzun süren ses kısıklığı mutlaka bir kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı tarafından mutlaka değerlendirilmelidir.

Aşılarla korunmak mümkün

Son yıllarda hem iyi huylu hem de kötü huylu HPV'lere karşı etkili olan aşılar geliştirildi. Günümüzde dokuzlu yani dokuz farklı HPV türüne karşı etkili olan aşılar kullanımdadır. Bu aşıların cinsel aktivite başlamadan yapılması önerilmektedir. Rahim ağzı kanseri ve HPV ilişkisi düşünüldüğünde kadınların aşılanması çok önemli. Ancak HPV'nin baş ve boyun kanserlerindeki rolü ve erkeklerin semptomsuz taşıyıcı olma olasılığı göz önüne alındığında erkekler de aşı programına dahil edilebilir.

Sözcü