Duruş bozukluğu nasıl önlenir?

Çağımızın yaşam ve çalışma koşulları duruş bozukluklarına davetiye çıkarıyor. Daha da kötüsü, bunu örnek alan ve günün büyük bir bölümünü oturarak, bilgisayar ya da tablet başında vakit geçiren çocukların da ileride bu tip sorunlar yaşaması kaçınılmaz. Sportomed Fizyoterapistlerinden Murat Menderes Çağlar, yaşlarına göre çocuklar için yapılabilecek sporlar önerirken, ofis çalışanlarına özel de tüyolar paylaştı.

Çocuklarda duruş bozukluğunu önlemenin yöntemleri neler? Ailelere bu konuda öneriler verebilir misiniz?
Hareketsiz yaşam biçimi, çocuklarda görülen duruş bozukluklarının sebeplerinden birisidir. Günlük yaşam içinde çocukların okulda, serviste, evde veya boş vakitlerinde uzun süre oturma pozisyonunda kalmaları zaman ile omurgaya aşırı ve yanlış yük binmesi soncunda duruş bozukluklarına neden olmaktadır.

Bunun önüne geçebilmek için öncelikle ailelere ve öğretmenlere bu konuda bilgilendirme yapılmalıdır. Bunların haricinde çocuklarımızı hareket etmeye özendirmeli ve küçük yaşlardan itibaren onlara yaşlarına uygun egzersiz alışkanlıklarını aşılamalıyız. Küçük yaş gruplarında (3-6 yaş) daha çok oyun ile karışık egzersizler verilmesi uygunken (bisiklet, oyun parkları, oyun grupları vs.), ergenlik öncesi ve sonrası (7-16 yaş) takım ve bireysel sporlara (basketbol, voleybol, bisiklet, yüzme, tenis, bale vs.) yönlendirme yapılmalıdır.

Bunun haricinde biliyoruz ki çocuklar küçük yaşlardan itibaren ailelerinin söz ve davranışlarını taklit ederek büyümekte. Bu yüzden aile de düzgün duruşu, yanlış pozisyonlarda oturmamayı benimsemeli ve düzgün duruşun faydaları hakkında çocukları ile konuşmalı.

Telefon, tablet kullanımı çocukları ve yetişkinleri nasıl etkiliyor? Boyun ve sırt sorunlarına neden olabilir diyebilir miyiz? Bu tehlikeye karşı ne önerebilirsiniz?
Duruş bozukluklarının başında ofiste, okulda, masa ve bilgisayar başında geçirilen uzun saatler yatar. Bu saatlerin uzaması ile düzgün duruşun korunması zorlaşır. Bir de eğer kişiler uygun olmayan masa ve sandalye pozisyonlarında çalışmalarını devam ettirirlerse omurgaya binen yükler daha dengesiz olacağı için çok daha kolay duruş bozukluğu geliştirmektedirler. Duruş bozukluğunun gelişmesi ile bel, sırt ve boyun bölgesinde gerginlikler, kaslarda zayıflama ve kısalmalar meydana gelebilmekte ve ilerleyen dönemlerde de omurgada bulunan yapılarda (bağlar, eklemler, diskler, vs.) problemler başlamaktadır. Sadece omurganın etkilendiğini düşünmek de yetersiz bir düşüncedir. Omurganın haricinde omuz kuşağı, dirsekler, el bileği, kalça eklemleri de uzun süreli bilgisayar, tablet ve telefon kullanımı ile etkilenmektedir. Yetişkinlerde bu problemler tedavi ile geçebilirken çocuklarda çok daha vahim ve kalıcı sorunlara yol açabilmektedir.
Yetişkinlerde uzun süre oturma gerektiren işlerde saat başı ayağa kalkıp su içmek ya da sadece kalkıp biraz yürümek bile omurgadaki ve vücuttaki gerginlikleri azaltabilmektedir. Bunun haricinde çalıştıkları ortamın ergonomik olarak düzenlenmesi gerekmekte ve kişilere bunun hakkında bilgi verilmelidir.

 

– Bilgisayar ekranı ile başlarını aynı seviyede ayarlamak
– yükün her iki kalçaya da eşit dağıldığı pozisyonu seçmek,
– her iki ayağın da yere temas etmesi,
– masaya yakın oturmak,
– koltuğun kolçaklı, sırt kısmının destekli seçilmesi
alınacak çok basit önlemler arasındadır.

Çocuklarda alınacak önemlerin başında ise bu cihazlar başında geçirilen sürenin azaltılması, masa ve sandalye seçiminin yine yetişkinlerdeki gibi düzgün ayarlanması, yaşına uygun egzersizlere yönlendirmek ve kesinlikle ailenin de duruşuna dikkat ederek çocuklarına örnek olması gerekmektedir.

Duruş bozukluğu ilerleyen dönemlerde ne gibi sorunlara neden oluyor?
Duruş bozuklukları sonucu omuz ağrıları, boyun ağrıları, kürek kemikleri arasında ağrı, kol ve el bileği ağrıları, omurga eğriliklerinde artış veya yanlış yüklenmeye bağlı fonksiyonel skolyoz en çok görülen şikâyetlerdir. Bunların haricinde hareketsiz yaşam tarzına bağlı olarak kilo artışı, kronik yorgunluk, depresyon, kalp damar hastalıklarına yatkınlık gibi sistemik yani tüm vücudu etkileyen problemler ortaya çıkabilmektedir.

Duruş bozukluğunun belirtileri nedir?
Duruş bozukluklarının belirtileri dışarıdan rahatlıkla gözlenebilmektedir.
Bunlardan bazıları;

*Omuz seviyesi eşitsizlikleri
*Göğüs kafesindeki farklılıklar
*Bel seviyelerindeki asimetriler
*Bel veya sırt kavislerindeki artış/azalmalar

Gün içerisinde omurga yapısını rahatlatan basit egzersizler önerebilir misiniz?
Omurgaya binen yüklerdeki artış sırası ile ayakta durma, oturma ve ağır yük taşıma şeklinde kabaca sıralanabilir. Omurgaya en az yükün bindiği durum ise sırtüstü yatış pozisyonudur. Günlük rutinimiz içinde sırtüstü yatıp dinlenmek çok mümkün olmadığı için;

*Ayağa kalkıp yürümek,
*Otururken veya ayakta aklımıza geldikçe ense arkasını uzatırcasına boyumuzu uzatmaya çalışmak

*Elleri bele koyup omuzları arkaya ve aşağı çevirmek gibi ufak egzersizler boyun, sırt ve bel bölgesindeki dolaşımı arttıracağı için rahatlama sağlayabilmektedir.
*Ancak var olan bir omurga problemi var ise muhakkak suret ile doktorunuzun ve fizyoterapistinizin sizin için uygun gördüğü egzersizleri seçmeniz gerekmektedir.