2010'un Yarısı Hüzünlü

Geçtiğimiz günlerde 88 yaşındaki Arthur Penn, 85 yaşındaki Tony Curtis ve 80’ine gelmiş Claude Chabrol’ün ani vefatlarıyla bir çalkalanma yaşadık itiraf etmek gerekirse. Özellikle de Penn’in sinema dünyasına yaptıkları hala unutulmuyor. Chabrol’ün ise her sene film çekmeyi sürdürmesi, bu duruma daha da ‘şaşkınlık’ ile yaklaşmamıza yol açtı. Ne yazık ki geçen ay Alain Corneau’nn vefatı ile yaşadığımız hüznün ardından acımız katlanarak arttı.

Nedendir bilinmez, yaz, sonbahar derken sürekli bir vefat haberiyle sarsılmaya başladı sinema endüstrisi. Bu durumun son örnekleri de Arthur Penn, Claude Chabrol ve Tony Curtis oldu. Hollywood’un altın döneminin özellikle ‘komedi’ başrollerinin oyuncusu Curtis için ‘Yaş olmuş 85. Zamanı gelmişti’ denebilir belki. Ancak Chabrol hala üretimini sürdürürken, Penn de fikir adamı olarak gençleri eğitmeyi sürdürüyor.

Yeni Hollywood döneminin saklı ustalarından

Curtis’in hala “Bazıları Sıcak Sever”deki (“Some Like it Hot”, 1961) kılık değiştiren ve ülkemizde de bolca kullanılan unutulmaz karakteri kaldı aklımızda. Öyle ki kendisi Sadri Alışık’ın “Fıstık Gibi”sinin ana motifiydi aslında. Bunun yanında da birçok önemli oyuncu ve yönetmenle çalışarak saygıdeğer bir rol edinmişti piyasada. Şu sıralarda da son filminin hazırlıkları içindeydi.

Arthur Penn ise birazcık geride kalıp az bilinse de 60’ların sonundaki ‘Yeni Hollywood’ geleneğinin en nev-i şahsına münhasır isimlerinden biriydi. Nam-ı diğer “Bonnie ve Clyde”ın (“Bonnie & Clyde”, 1967) yönetmeniydi. Martin Scorsese, Steven Spielberg, Francis Ford Coppola, George Lucas kadar popülerleşmemiş olsa da Robert Altman ve Peter Bogdanovich ile birlikte bu devrenin en ‘saklı ustalar’ından biriydi.

Westernden yol filmine uzanan birçok türde ve formülde eserleriyle dikkatleri çekmişti. Geriye bakınca değerini daha iyi anlıyoruz. Üstad tamı tamına 88 yaşındaydı. Yaklaşık 25 senedir film çekmemesi ise genç nesillerin onun vizyonuyla buluşamamasını sağladı.

Fransa’nın Hitchcock’u

Üçüncü kaybımız Claude Chabrol’a geçtiğimizde, hemen karşımıza ‘Fransız Yeni Dalgası’nın en farklı figürü’ tanımı çıkıyor. Fransa’nın Hitchcock’u olarak anılması da boşuna değildi onun. Öyle ki genelde şüphe dolu psikolojik-gerilimler çekip, bunların özündeki burjuva taşlamaları ile dikkatleri çekerdi.

‘Auteur’ bir isim idi ve halen iki senede bir film çekmeyi sürdürüyordu. Ancak ilk döneminin ağırlığını hissettirip ‘artık bunadı’ laflarıyla karşı karşıya kalıyordu. İtiraf edeyim bence de bazı filmleri o kıvamdaydı. Aslında böylesi sinemanın önemli akımlarının yönetmenleri vefat ettikçe yeni devrimci isimler ve eğilimlerin şart olduğu gerçeği daha da açığa çıkıyor. Umarız hem ölümler azalır hem de yeni akımlar doğar.