Nefes Nefesleri Kesti

Bu yıl 20-26 Eylül 2010 tarihleri arasında 17. kez düzenlenen Adana Altın Koza Film Festivali’nin galibi “Bal” olsa da ulusal yarışmaya baktığımızda genelde tür sineması, hikaye anlatma sineması ve popüler sinema bilincine sahip eserlerin hakimiyetini görebiliyoruz. Buna karşın postmodern sinema geleneğini benimseyen genç bir neslin de minimalist sanat sinemasının önüne geçtiğini gözlemlemek, Türk sinemasının geleceği için ilginç bir sonuç. Öyle ki bir seneyi daha böyle geçirirsek sanat dalımızın bu iki alandan ilerleyeceğinden ve ‘minimalist filmler’in ortadan kalkacağından emin olabileceğiz. Yarışmadaki kişisel favorilerimin “Nefes” ve “Orada” olduğunu da ekleyeyim.

Yapıldı yapılacak derken nihayetinde gerçekleşebildi Adana Film Festivali. Bilindiği gibi İsrail-Filistin olayları sebebiyle haziran ayından eylüle ertelenmişti. Ancak böyle olunca da bir şekilde Antalya Film Festivali’nin göbeğine geldi, alması muhtemel ilgiyi kaybetti ve fazla önemsenmedi.

Antalya’nın yarışma filmini safdışı bıraktı

Ancak belki de Semih Kaplanoğlu’nun “Bal”ına ödül çıkmasıyla birlikte de bir şekilde bu durumu bertaraf etti. Antalya’nın bir yarışma filmini safdışı bırakmasıyla... Aslında bu seneki yarışma programına baktığımızda çok çeşitli Türk filmleri diyarımızdan birçok örnekle karşılaşıyoruz.

Bunların içinde kişisel favorilerim Amerikan klasik sinemasının film gramerini eksiksiz yerine getiren savaş filmimiz “Nefes” ile postmodern sinema geleneğine çarpıcı bir bakış getiren ilk film “Orada”.

Tür sinemasının da bilinçlisi makbul

Tabii bu iki noktadan yola çıkarsak “Eyyvah Eyvah”ın Hakan Algül, “Büyük Oyun”un Atıl İnaç, “Ses”in de Ümit Ünal katkısıyla bunlardan ilkine abone olmaya çalıştığı görülebiliyor.

Ancak ne yazık ki birincisinin yönetmenin zayıflığı sebebiyle karakter düzeyinde kalan bir durum komedisine inmesi, ikincisinin İran sineması geleneklerini uygulayıp uygulayamacağına karar verememesi, üçüncüsünün ise minimalizm mi korku mu açmazını çözememesi bu noktalara ulaşamamalarını sağlıyor.

Ama elbette Ünal’ın “Ses”i içlerinde en başarılıları ve korku örneklerimiz arasında son yılların en eli yüzü düzgün duran halkası, onu da es geçmeyelim. Bu da bir gelişme içinde olduğumuzu gösteriyor.

Kararsızlık sorunu çokça baş gösteriyor

Ancak bir diğer taraftan da iki arada bir derede kalan ve üslupsuzluk sorunu çeken projrelerimizin de varlığına dikkat çekiyor. Örneğin Selim Demirdelen’in ilk uzun metrajı “Kavşak”, karakter draması ile çok hikayeli film modeli arasında kalmış bir eser. Yönetmenlik açısından Amerikan bağımsız sinemasının hikaye anlatma düzenine yakın. Bu filmlerle de akraba olarak görülebilir.

Aslında bu durum da karşımıza ülkemizdeki ‘hikaye anlatma sineması’ bilincinin yavaş yavaş bir yerlere geldiğini, gelmese bile daha çok ürün verdiğini gösteriyor. Öyle ki Adana’da da İstanbul’da olduğu gibi bir minimalist film var (“Bal”). Bir de minimalist olduğunu bilmeyen film mevcut (Bkz. “Büyük Oyun”)

Sinemayla ilgili düşünen yeni nesil postmodern yönetmenlerimiz tam gaz!

Bunların yanında yarışmanın son iki üyesi “Kıskanmak” ve “Beş Şehir” de kostümlü drama ve çok karakterli film modelini kullanan postmodern eserler. Tabii ilki minimalist yönetmenler ekolünden Zeki Demirkubuz’un farklı arayışlarını, diğeri ise Onur Ünlü’nün minimalist sinema ile dertlerini biçimci bir vizyonla ortaya koyuyor.

Lafın özü bu yıl ki Adana Altın Koza Film Festivali’nden çıkaracağımız esas sonuç, sinemayla ilgili düşünen yeni bir neslin yoluna tam gaz devam ettiği gerçeği. Levent Semerci’nin, Melik Saraçoğlu ile Hakkı Kurtuluş’un, Onur Ünlü’nün, Ümit Ünal’ın ve Selim Demirdelen’in bir sonraki filmlerini merakla bekleyebiliyoruz.

Zeki Demirkubuz’un farklı arayışlara girmesi de bu ‘minimalist sinema’ geleneğinin kapandığını gözler önüne seren bir başka öğe. Tabii Nesli Çölgeçen’in Yeşilçam ekolünü benimsediği “Denizden Gelen”iyle ilgili birkaç laf söylemeye bile gerek yok...

Kerem Akça’ya göre ulusal yarışmada ödülleri hakedenler:

En İyi Film: Nefes
En İyi Yönetmen: Levent Semerci (Nefes)
Jüri Özel Ödülü: Orada
En İyi Senaryo: Beş Şehir
En İyi Kadın Oyuncu: Selma Ergeç (Ses)
En İyi Erkek Oyuncu: Sinan Tuzcu (Orada)
En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu: Selen Uçer (Büyük Oyun)
En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu: Tansu Biçer (Beş Şehir)
En İyi Görüntü Yönetimi: Orada
En İyi Kurgu: Kavşak
En İyi Müzik: Beş Şehir
En İyi Sanat Yönetimi: Orada
Umut Veren Yeni Kadın Oyuncu: Berrak Tüzünataç (Kıskanmak)
Umut Veren Yeni Erkek Oyuncu: Bora Altaş (Bal)

Kerem Akça’ya göre Altın Koza Film Festivali’nin ulusal yarışmasındaki filmlerin sıralaması:

1-Nefes
2-Orada
3-Bal
4-Beş Şehir
5-Kıskanmak
6-Ses
7-Kavşak
8-Eyyvah Eyvah
9-Büyük Oyun
10-Denizden Gelen