Ramazanda Caz Keyfi

Bu ramazan ayında caz var. İstanbul, Türkiye ve dünya için bir ilk olacak. Hakan Erdoğan’ın önceki projeleri, cazı hayatımızın içinde yaşatan fikirler olmuştu; Kahvaltıda Caz, Balık Ekmek ve Caz... Şimdi ise toplumun her kesimini açıkça davet ederek, geleneğimize beklenmedik yerden ulaşan bir festival doğdu. Hakan Erdoğan’ın uzun süredir yapmak istediği proje, 2010 Ajansı’ndan destek bularak gerçeğe dönüşmüş. Afiş tasarımı, sanatçı seçimi ve bir Dede Efendi konseriyle samimi çizgide duruyor Ramazanda Caz. Ahmad Jamal, Anouar Brahem, Abdullah İbrahim ve Dhafer Youssef gibi önemli isimlerin Müslümanlık paydasında bir araya gelmeleri ise şehirdeki caz tonu zenginliğine renk katıyor. Festivaldeki bizden isimler; İlhan Erşahin, Aydın Esen, Munip Utandı ve Kudsi Erguner. Ramazan eğlencesi geleneğini çeşitlendirmek için iyi bir sebep yaratan Hakan Erdoğan’la, Ramazanda Caz ile ilgili ilk söyleşisi için buluştuk...

Ramazan ve cazı buluşturmak nasıl aklınıza geldi?
Ramazan ve caz hiç yan yana görmediğimiz bir şey, şaşırtıyor. Benim işim de bu bir yandan. Hemen ‘Neden olmasın?’ diye soruyorum kendime. Önce ramazanda klasik müzikle bir şey yapmak istedim. Ramazanla ilgili romantik anılarım var, anneannem ve teyzemle teravih namazlarına giderdik, yemekler çok daha güzel olurdu. Eskiden ibadet kadar eğlence de ön plandaydı. Belediyenin yaptığı etkinliklerle bu yeniden canlanıyor, turistik bir ilgi de görüyor. ‘Ramazan İstanbul’ organizasyonu benden istedi bunu, bir 2010 projesi olarak. Sonra bunun caz olmasına karar verdim.

Müslüman caz sanatçısı bulmak, klasikten daha mümkün olduğu için mi?
O kısımlarını hiç düşünmedim. Ramazan benim için barış ve paylaşım ayı. Caz müziğinin geniş kitlelere ulaşmasını istiyorum sadece.

İşin özünde caz dinleyicisine ramazan teması sunmak da var mı?
Eskiden şöyle denirdi; cazı kim dinler, şunlar dinler. Hayır. Cazı herkes dinler. Ramazanda Caz’da dinleyicileri ayırmıyorum, paylaşım ve dostluk ayında bunu bir ramazan eğlencesi olarak sunuyorum. Her şey hepimizindir. Ramazanın kitlesel konser düşüncesi için çok uygun bir ay olduğunu düşünüyorum. Önceki sorunuza cevap olarak; evet, bu seçkiyi yaparken özellikle sanatçıların Müslüman olmasına dikkat ettim. Hepsi önemli cazcılardır ancak Müslüman kimlikleriyle de tanınırlar. Ahmed Jamal örneğin , Miles Davis’i bile etkilemiş bir cazcıdır.
Dünyada bir ilki yapıyorsunuz sanıyorum, yurtdışına da duyurmuşsunuz...
Bir 2010 projesi olarak ‘İstanbul böyle bir şehir, biz de böyle bir ülkeyiz’ demek de istiyorum. O yüzden Jazzwise dergisine ilan verdim. Downbeat’de çıkıyoruz ve çok ilgi gördük. Araştırdık, dünyada böyle bir şey yok. Endonezya’dan aradılar hemen, bizde de yapalım, hatta bu Ramazan yapalım diye. İngiltere’den aradılar biz de istiyoruz diye. Yurtdışından arayıp bilet soranlar oldu. Evrensel bir iş yaptığımızı da böylece anlayabildik.

Her şey çok pozitif görünüyor, dini boyutu nasıl dengelediniz?
Bu resmi bir iş, bir 2010 projesi. Ve bu projenin başında dindar aydınlar da var. Bu projeye evet ya da hayır diyecek olanların süzgecinden geçti. Ben gerekli danışmaları yaptım, emin olabilirsiniz. Ayrıca bu o kadar da radikal bir iş değil, ilk yapılması sıra dışı sadece . Eski Ramazanlar eğlenceyi akla getirirdi, eskiden Dede Efendi’yle eğleniyorlardı, şimdi de Dede Efendi’yle eğlenecekler. Dünyanın en tanınmış Müslüman caz sanatçılarını getirerek daha geniş bir topluluğa hitap etmek istiyorum. Her yere, tüm kesimlere hitap eden yayınlara ilan veriyorum, herkesi çağırmak istiyorum.

Programda İslami müzik temalı performanslar, eserlere yorumlar var mı?
Bu çok taraftar olduğum bir şey değil. Burada dinleyeceğimiz caz gibi caz. Aydın Esen ‘Plays for Ramadan’ yapacak ama ilk kez orada göreceğiz, ne yapacağını ben de bilmiyorum.

Bayramlara dair bir düşünceniz var mı?
Aslında çok iyi bir fikir. Düşünmedim ama bayramı da düşünmeliyim belki. Bunun yapmaktan en çok mutluluk duyduğum işim olduğunu söyleyebilirim. Çok samimi bir düşünceyle içinde bulunduğum bir proje, bunu yapmayı çok istedim ben.

Sizi kimler yüreklendirdi?
Bu vesileyle, özellikle Ramazan İstanbul projesinin başındaki Prof. Ahmet Bilgili’ye ve 2010 Ajansı’na teşekkür etmek istiyorum.

Programda Dede Efendi Ensemble ismi dikkat çekiyor, böyle bir grup var mıydı?
Bütünlüğe uygun olması için öyle söyledim, Munip Utandı’nın Türk müziği grubudur o. Caz yorumu değil asla. Bildiğiniz saf Dede Efendi söyleyecekler. Caz dinleyicisine bir sürpriz olacak. İyi müziğe bir örnek olarak koyuyorum. Dede Efendi sözlerinin şimdiki Türkçe’ye çevrildiği bir kitapçık da hazırlatacağım.

Mekan olarak Sadece Topkapı Sarayı ve Arkeoloji Müzesi’ni seçmişsiniz.
Tarihi Yarımada’da olsun istedim. Sultanahmet, Ramazan havasını çok iyi taşıyan bir bölge. Ama Rumelihisarı’na da bir tane koyabilirdim diye düşündüm sonrasında.

Konserde iftar için ücretli yemek hizmeti sunuyorsunuz...
İftara göre ayarladık. Kapılar 15 dakika önce açılacak, aç gelenler içeride yemek bulabilecek. Uzaktan gelecek olanların kaçırmaması için bir kolaylık sağlamak istedik. Ayrıca bunun bir güzellik de kattığını düşünüyorum.

Ramazanda Caz programı
Arkeoloji Müzesi:
* Anouar Brahem Quartet, 14 Ağustos Cumartesi
* Dhafer Youssef Quartet, 18 Ağustos Çarşamba
* Dede Efendi Ensemble - Münip Utandı, 20 Ağustos Cuma
* İlhan Erşahin’s İstanbul Sessions, 21 Ağustos Cumartesi
* Aydın Esen Group (Aydın Esen Plays For Ramadan), 26 Ağustos Perşembe
Topkapı Sarayı:
* Ahmad Jamal Quartet, 17 Ağustos Salı
* Abdullah Ibrahim Trio, 24 Ağustos Salı
* Kudsi Erguner Ensemble (Islam Blues), 31 Ağustos Salı

Umut Eroğlu