Domateste Avrupayı Katladık

Bir tarım ülkesi olan Türkiye, domateste tarihin en büyük fiyat artışlarını yaşıyor. Yaz aylarında 3 kilosu 1 liraya kadar inen domates, şu sıralar 10 liralara kadar çıktı. Öyle ki, normalde bizden çok daha pahalı olan Avrupa ülkelerini bile katladık.

Avrupa'nın birçok ülkesinde domatesin kilosu 1 ile 3 euro arasında değişen fiyatlarla satılıyor. İngiltere ve Rusya gibi ülkelerde bile Türkiye'den çok daha ucuza domates yemek mümkün.

DOMATES NEDEN YÜKSELDİ?

Türkiye'de bu yıl 2009 yılına göre, yüzde 40 daha az domates ekimi yapıldığını ifade eden Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yaş Sebze Meyve Sektör temsilcisi ve TİM İcra Kurulu Üyesi Rıza Seyyar, "Bunun üzerine birde Tuta Absoluta zararlısı le aşırı sıcaklar eklenince çok ciddi verim kayıpları yaşanmaya başladı. Kaliforniya'dan İspanya, İtalya ve Türkiye'ninde üzerinde bulunduğu enlemde yaşanan ısı artışları bitkileri çiçeklenme döneminde yakaladı. Bütün bu olumsuz şartlarla beraber geçtiğimiz yıllarda bin metrekarede 10-12 ton verim alınırken bu yıl 6 tonlara kadar geriledi" dedi.

Avrupa'da bizim gibi aşırı sıcaklardan etkilenen İspanya, İtalya, Portekiz gibi ülkelerdeki verim kaybına rağmen fiyatların neden artmadığına da değinen Seyyar, "Bu ülkelerin tarım politikaları var ve planlı üretim yapıyorlar. Daha büyük ölçeklerde üretim yapmalarının da etkisiyle bu ülkelerde herhangi bir fiyat artışı yaşanmıyor" dedi.

FİYATLAR NE ZAMAN DÜŞER?

Uzmanlara göre fiyatların düşmesi için sera mallarının pazara girmesi gerekiyor. Sera ürünlerinin de bugünden itibaren hallere doğru yola çıkması bekleniyor. Domates fiyatları böylece 10 liralı rakamlardan aşağıya gelecek ancak yine de aşırı bir düşüş olması zor gözüküyor.

RUSYA ARTIK BİZDEN DOMATES ALMIYOR

Türkiye'nin bu yıl en çok domates ihracatının Arabistan'a yapıldığını söyleyen Akdeniz Yaş Sebze Meyve İhracatçı Birlikleri Başkanı Ali Kavak, son bir kaç haftadır ise artan fiyatlar sebebiyle ihracat yapılamadığını belirtti.

Şu anki domates fiyatları ile yurtdışındaki pazarlarda ihracat yapılmasının mümkün olmadığını ifade eden Kavak şöyle konuştu:

"Ağustos ve eylül aylarında toplam 22 bin ton domates ihracatı yapılmış. Bu ihracatın 15 bin tonu Suudi Arabistan'a, 4500 tonu Rusya Federasyonu, 1200 tonu KKTC'ye, geri kalanlarda farklı ülkelere yapılmış. 2009 yılında aynı dönemlerde 26 bin tonluk domates ihracatımız vardı. Bizim Avrupa'da yaptığımız ihracatta başı çeken ülkeler olan Romanya, Ukrayna, Polonya ve Rusya'da domates fiyatları halde 1-1.5 dolar civarında. Bizim hal fiyatlarımız ortalam 3 lira civarında. Bu fiyatlarla ihracat yapmamız mümkün değil. O yüzden Rusya şu anda Polonya, Ukrayna gibi ülkelerden domates alıyor."