Bornova'dan Enstitü Atağı

300 kişilik salonun yetmediği, katılımcıların ayakta takip ettiği panelin öncesinde “İzmir’in Köy Enstitüsü Kızılçullu” fotoğraf sergisi açılışı yapıldı. Ardından Prof. Dr. Oğuz Makal’ın yapımcılığını yaptığı “Ülkeyi Kucaklayan Adam İsmail Hakkı Tonguç” belgeseli gösterildi.

Panel konuşmacıları Köy Enstitüleri’nin dönemi karanlıktan aydınlığa çıkarmanın en önemli yolu olduğunu belirterek, Köy Enstitüsü anılarını anlattı. Panelin ardından izleyicilerde söz alarak Köy Enstitüleri ile ilgili anılarını anlattı.

Panelin açılış konuşmasını yapan Bornova Belediye Başkanı Prof. Dr. Kamil Okyay Sındır, içinde köy enstitülerini anma ihtiyacı duyduğunu belirterek, “İçimizde bir acı, içimizde bir sızı var. Çünkü Osmanlı İmparatorluğu zamanında teba anlayışı, kul anlayışı olan, düşünce özgürlüğünü önemsemeyen bir anlayışla yönetildi. Bir anda bir kişi çıkıp bu anlayışa “Yeter Artık” dedi. İnsan sevgisi ve hoşgörüyü yaşatmamız gerektiğini belirterek bir mücadele başlattı. Bu özgürlük mücadelesi önce bizi kuşatan emperyalist güçlerden kurtulmak, Anadolu, Trakya coğrafyasında yeni Cumhuriyet yaratarak, büyütmek ve geliştirmek anlamında yola çıkılmış. Bu yolun kilit taşlarından biri Köy Enstitüleri’dir. Osmanlı köylüleri topraksız, büyük oranda işçi vardı. Topraklar zenginlerin elinde toplanmıştı. Eğitim düzeyi yüzde 15’ti. Böylesi bir karanlık ortamda, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç Türkiye’yi karanlıktan aydınlığa çıkarıyorlar” dedi.

Köyden gelenlerin kendi bulundukları ortamda bir insanın ihtiyaç duyduğu birçok şeyi üreterek öğrendiklerine dikkat çeken Başkan Sındır, “Böylesi bir modeli hayata geçiriyorlar. Dönemin emperyalist güçlerinin dayattığı anlayışlar bugünde birçok alanda bunları yaşatıyorlar. Duygu ve düşüncelerimizle oynuyorlar. Ben Köy Enstitüleri’ni böyle değerlendiriyorum. Asıl önemli olan bundan sonra ne yapmalıyız. Bugün bu anlamda bunları tartışıyor olduk. Yine aynı yolda yaşamak için elbirliğiyle Köy Enstitülerini hayata geçirmemiz gerekiyor. Benim Amcamda Köy Enstitüsü mezunuydu. Konya’da bir köy ilkokulunda doğru bildiğini özgürce ifade ettiği için vuruldu. Ancak düşüncesini öldüremediler. Düşüncesi beyinden beyine dolaştı” diye konuştu.