NATO zirvesinde daha çok savunma harcaması talebi

NATO liderleri, ABD Başkanı Donald Trump için özel olarak düzenlenen kısa bir zirvenin ardından Çarşamba günü savunma harcamalarında büyük bir artışı desteklediler ve birbirlerini saldırılara karşı savunma taahhütlerini yinelediler.

NATO, kısa bir açıklama yaparak, 2035 yılına kadar GSYİH'nın %5'i oranında daha yüksek bir savunma harcaması hedefini onayladı. Bu karar, Trump'ın talebi ve Avrupalıların, 2022'de Ukrayna'nın işgalinin ardından Rusya'nın kendi güvenlikleri için giderek artan bir tehdit oluşturduğu yönündeki korkularına yanıt niteliğindeydi .

Trump'ın Salı günü bu maddenin "çok sayıda tanımı" olduğunu söyleyerek endişe yaratmasının ardından yapılan açıklamada, "Washington Anlaşması'nın 5. maddesinde yer alan kolektif savunmaya olan sarsılmaz bağlılığımızı bir kez daha teyit ediyoruz: Birine yapılan saldırı, herkese yapılmış sayılır" denildi .

Ancak zirve başlamadan hemen önce Trump, NATO üyesi diğer ülkeler için "Biz onların yanındayız" demişti.

HARCAMALAR YÜZLERCE MİLYAR DOLAR ARTACAK

32 ülkeden oluşan ittifak, Trump'ın NATO'nun ABD'ye olan bağımlılığını azaltmak için diğer ülkelere savunma harcamalarını artırmaları yönündeki çağrısına kulak verdi.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Avrupa ülkeleri ve Kanada için ek parayı bulmanın kolay olmadığını ancak bunun hayati önem taşıdığını söyledi.

Hollanda'nın eski başbakanı, memleketi Lahey'de gazetecilere yaptığı açıklamada, "Masadaki meslektaşlarım, Ruslardan gelen bu tehdit ve uluslararası güvenlik durumu göz önüne alındığında, başka alternatif olmadığı konusunda kesin bir kanaate sahipler" dedi.

Önümüzdeki 10 yıl içinde gerçekleştirilmesi planlanan yeni harcama hedefi, GSYİH'nın yüzde 2'si olan mevcut hedeften yılda yüzlerce milyar dolar değerinde bir sıçrama anlamına geliyor, ancak bu hedef farklı şekilde ölçülecek.

Ülkeler, GSYİH'lerinin %3,5'ini asker ve silah gibi temel savunmaya, %1,5'ini ise siber güvenlik, boru hatlarının korunması ve yol ve köprülerin ağır askeri araçlara uygun hale getirilmesi gibi daha geniş savunma önlemlerine harcayacak.

NATO üyelerinin tamamı hedefi benimseyen bir bildiriye destek verdi ancak İspanya, hedefe ulaşmak için kendisinin buna ihtiyacı olmadığını ve çok daha az harcama yaparak taahhütlerini yerine getirebileceğini belirtti.

Rutte buna itiraz ediyor ancak Trump'a diplomatik bir zafer kazandırmak ve zirvenin sorunsuz geçmesini sağlamak için çabalarının bir parçası olarak İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile diplomatik bir kaçamağı kabul ettiğini söylüyor.

İspanya Çarşamba günü, bu tutumunun herhangi bir sonuç doğurmasını beklemediğini söyledi.

TRUMP ZELENSKİYLE GÖRÜŞECEK

Rutte, zirveyi ve nihai açıklamayı kısa tuttu ve Trump ile herhangi bir sürtüşmeyi önlemek için harcama sözüne odaklandı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Trump'la ayrı bir görüşme yapması planlanmasına rağmen, Çarşamba günü gerçekleştirilecek ana toplantı yerine Salı akşamı düzenlenecek zirve öncesi yemeğe katılmakla yetindi.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, gazetecilere yaptığı açıklamada, NATO'nun Ukrayna'da işi olmadığını ve Rusya'nın NATO için gerçek bir tehdit oluşturacak kadar güçlü olmadığını söyleyerek birlik gösterisini zayıflattı.

Kremlin, NATO'nun hızla militarizasyona doğru gittiğini ve savunma harcamalarındaki büyük artışı meşrulaştırmak için Rusya'yı "cehennem canavarı" olarak gösterdiğini ileri sürüyor.

NATO savunma harcamaları: ABD, NATO'nun en büyük savunma harcamacısıdır.

Sözcü