Akciğer kanserinden korunmak için ilk önce ne yapılmalı?

Öncel, ‘‘Akciğer kanserinde de diğer kanser türlerinde olduğu gibi genetik faktörler rol oynar. Ancak hastalık riskini yaşam tarzı değişiklikleriyle azaltmak mümkün’’ dedi ve alınması gereken önlemlere dikkat çekti.

Akciğer kanseri dünyada kanser ölümleri içinde birinci sırada yer alıyor ve yaşın ilerlemesiyle birlikte görülme sıklığı artıyor. Hastalığın günümüzde kadın-erkek ayrımı da yapmadığını belirten Türk TORAKS Derneği Torasik Onkoloji Çalışma Grubu başkanı Prof. Dr. Sevin Başer Öncel, 1-7 Nisan Kanser Haftası kapsamında bu hastalıkla ilgili hayati bilgiler verip, önemli tavsiyelerde bulundu. İşte açıklamaları…

Sigarayı hemen bırakın, sakın e-sigara kullanmayın

Akciğer kanseri gelişiminde genetik gibi değiştirilemeyen risk faktörleri rol oynar. Ancak değiştirilebilir risk faktörleri de etkilidir. Akciğer kanserine genellikle sigara içmek veya sigara dumanına maruz kalmak neden olur. Bu tehlikeyi bertaraf etmek de kendi elinizdedir. Akciğer kanserine yakalanma riskinizi azaltmak için, şu anda sigara içiyorsanız hemen bırakmanız ve sigara dumanından da uzak durmanız ilk ve en önemli adımdır. Sarma sigara, puro, pipo, nargile gibi ürünler sigara ile benzer şekilde akciğer kanserine neden olabilen nikotin içerikli ürünlerdir. Nikotinin sadece bağımlılıktan sorumlu olmadığı, kanser oluşmasını da tetiklediği kanıtlanmıştır. Elektronik sigaralar da nikotin içeriği yüksek ürünler olup akciğer kanseri sebebi olarak nitelendirilmektedir.

Riskli bir meslek grubundaysanız…

Akciğer kanserinin diğer bir risk faktörü de mesleklerdir. Maden-tersane ve inşaat işçileri, marangozlar, kaynak ustaları, dökümcüler ve makine dairesinde çalışan denizcilerin hastalık riski yüksektir. Mesleksel olarak maruz kalınan ağır metaller ve akciğeri tahriş eden birçok madde kanserojen olabilmektedir. Bu ortamlarda yine uygun koruyucu ekipman ve havalandırma ile maruziyetler azaltılabilir.

Sağlıklı beslenin ve hareket edin

Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve ideal kiloyu koruma da akciğer kanseri ve diğer kanser türlerine yakalanma riskinizi azaltmanıza yardımcı olur.

Bu belirtileri ciddiye alın

Akciğer kanserinde en yaygın yakınmalar geçmeyen öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı, ses kısıklığı, yorgunluk ve kilo kaybıdır. Sinsi seyreden akciğer kanseri, belirtileri dikkate alınmadığı için genellikle ileri evrelerde teşhis edilmektedir. Dolayısıyla bu semptomlardan herhangi birini yaşanıyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Özellikle sigara içen kişilerin veya ailelerinin birinci derece yakını akciğer kanseri teşhisi almışsa 6-8 haftadır geçmeyen öksürüklerde mutlaka bir göğüs hastalıkları hekimine başvurulması ve tetkik edilmesi gerekir. Öksürük kuru balgamsız olabildiği gibi özellikle balgamda kan görülmesi durumunda acil olarak göğüs hastalıkları hekimine başvurulmalıdır. Devam eden, düzelme olmadan artan ses kısıklığı durumunda da uyanık olunmalı, kulak burun boğazı ilgilendirmeyen bir durum yoksa mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanına görünmek gerekir.

Evinizi sık sık havalandırın

Hava kirliliği, radon gazı maruziyeti gibi faktörler de akciğer kanserini tetikler. Radon topraktan maruz kalınan bir kanserojendir.  Dolayısıyla müstakil ev ya da apartmanların zemin katlarında maruziyet artmaktadır. Radon için özel analizler yapılmalı, tespit edilmesi halinde özel bir izolasyon yapılarak radon maruziyet önlenebilir. Hava kirliliğine karşı da mümkünse endüstriyel ve trafik yoğunluğu olan bölgelerden uzak yerlerde ikamet etmeye çalışılmalıdır. Kanserojen bir madde olan asbest de kentsel ortamda özellikle gemi, uçak, otomobil sanayiinde ve çatı kaplamaları, tavan ve yer döşemeleri, kâğıt ürünleri ve çimento ürünleri olarak inşaat sektöründe yer almıştır. Bazı boya türlerinde, su borularının izolasyonunda ve kaplamalarda da bulunabilmektedir. 2010 yılından bu yana asbestin kullanımı yasak olmasına rağmen 2010 yılından önce piyasaya girmiş olan asbestin dolaşımı devam ettiğinden asbest maruziyeti de devam etmektedir. Asbest kullanılarak inşa edilen evlerde yaşayanlar kısa süreli dahi olsa asbesti solumaktadır. Kırsal kesimde hem ev içinde hem de tarımla uğraşanların ev dışı ortamlarda asbest maruziyeti olmaktadır. Bu maruziyetlerde ev içi maruziyet özellikle önemlidir. Bu nedenle eski evler sık sık havalandırılmalıdır.

Türk TORAKS Derneği Bilimsel Komite Başkanı Prof. Dr. Pınar Çelik:

Prof. Dr. Pınar Çelik

Erken tanıyla tamamen tedavi edilebilir

Dünyada ve ülkemizde kalp damar hastalıklarından sonra ikinci sırada kansere bağlı ölümler gelmektedir. Özellikle akciğer kanseri, önemli bir sağlık sorunudur ve dünya çapında kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedenlerinden biri olmaya devam etmektedir. Kanserin her türünün erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi, hastalığın kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Akciğer kanserinin de erken evrede saptanması çok önemlidir. Çünkü sıklıkla kemik, karaciğer, beyin ve böbrek üstü bezlerine yayılım göstermektedir. Bu hastalık erken teşhis edildiği takdirde uygun tedaviyle tamamen iyileştirilebilir, hastanın hayatta kalma şansını artırabilir.

Sözcü