Kurtulma oranı sadece %22

Yüzyıllarca tüm dünyada pek çok insanın ölümüne sebep olmuş, bulaşıcı ve adı kara ölüm olarak tarihe geçmiş Veba hastalığı nedir? Veba hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında merak edilenler haberimizde...

Veba, tedavi edilmezse ölüme yol açabilen, hızla ilerleyen, Asya ve Afrika kıtalarının bazı kesimlerinde halen en büyük sorunlardan ve en büyük hastalıklardan birisidir. Peki veba hastalığı nedir? Veba hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında tüm detayları haberimizde bulabilirsiniz…

VEBA HASTALIĞI NEDİR?

Veba, ölümcül olabilecek ciddi bir bakteriyel enfeksiyondur. Bazen “kara veba” olarak anılır, hastalık Yersinia pestis olarak bilinen bakterilerin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Bu bakteri dünya çapında hayvanlarda bulunur ve genellikle pire yoluyla insanlara bulaşır.

Yersinia Pestis, 1894 yılında Pasteur Enstitüsü’nden bakteriyolog Alexandre Yersin tarafından, Hong Kong’daki bir veba epidemisi sırasında keşfedilmiştir. Bu bakımdan Yersin basili de denir. Kısa ve kalın bir basildir. Kolaylıkla ürer. Karanlık ve nemli yerlerde, yani vücut dışındaki uygun ortamlarda aylarca hatta senelerce yaşar. Pire dışkısında bir ay, cerahat ve balgamda bir iki hafta, ölüde haftalarca canlı kalır. Soğuğa çok dayanıklıdır, donmuş maddelerde çok uzun zaman yaşayabilir.

Veba genellikle kırsal bölgelerde ve aşırı kalabalık, kötü hijyen koşulları ve yüksek fare popülasyonu olan kentsel alanlarda baş gösterir.

İnsan veba enfeksiyonu en fazla Afrika'da görülür. Fakat en fazla enfekte hayvan yoğunluğu Amerika Birleşik Devletleri ve Eski Sovyetler Birliği'ndedir.

Orta Çağ’da veba “Kara Ölüm” olarak biliniyordu. Bu, Avrupa nüfusunun% 60’ının bir pandemik (büyük bir coğrafi bölgeye yayılmış bir insan hastalığı salgını) sırasında ölmesine neden oldu.

VEBA HASTALIĞININ NEDENLERİ

Vebaya neden olan bakteriler Yersinia pestis olarak bilinir. Doğal durumda bakteri, vahşi kemirgenlere bulaşır. Veba hala dünyanın birçok bölgesinde görülebilmektedir. Ancak bugün % 95 vaka Madagaskar ve Sahra-altı Afrika’da meydana gelir. Dünya Sağlık Örgütü, her yıl dünya çapında 1.000-2.000 vaka bildirildiğini açıklamıştır. Ancak rapor edilmeyen daha fazla vaka olduğu tahmin edilmektedir. Enfekte hayvanlardan beslenen pire, bakterileri diğer hayvanlara iletir. Sıçanlar, yer sincapları, fareler, çayır köpekleri, volkanlar ve tavşanlar veba bakterilerini taşıyabilen hayvanların örnekleridir. Bakterilerin bu hayvanların doğal popülasyonlarında düşük bir seviyede kaldığına inanılmaktadır. Çok sayıda enfekte yabani kemirgen öldüğünde, bu hayvanlarda bulunan pireler insanları ve evcil hayvanları ısırabilir.

VEBA HASTALIĞININ BELİRTİLERİ

En büyük ve yaygın belirtileri;

– Ateş
– Titreme
– Kusma
– İshal
– Dil renginde koyulaşma
– Baş ağrısı, sırt ağrısı, kasık ağrısı, eklem ağrıları
– Lenf bezi şişmesi
– Burun kanaması
– Kan tükürme
– Nefer darlığı
– Halsizlik
– Deride lekeler

VEBA HASTALIĞININ TEDAVİSİ

Veba hastalığı günümüzde tedavi edilebilen bir hastalıktır. Çeşitli antibiyotikler ve aşılar ile erken evrelerde tedavisi mümkündür. Vebaya neden olan bakteriler vücuda girdiği andan itibaren, vücuda zarar vermeye başlar. Bu nedenle belirtiler fark edildiği andan itibaren en yakın sağlık kuruluşuna gitmek gerekir. Geç kalınması durumunda organ ve uzuv kaybına, hatta çok ilerlemişse ölümlere neden olabilmektedir. Belirtiler olmasa dahi, veba hastalığından şüpheleniyorsanız en yakın sağlık kuruluşana giderek koruyucu aşı yapılmasını isteyebilirsiniz.

VEBA HASTALIĞINDAN KORUNMA YOLLARI

Hastalıktan korunmanın en etkili yolu hastalığın bulaşmasına neden olan pirelerin yaşadığı yerlerden ve hayvanlardan uzak durmaktır. Çevre daima temiz olmalı, güneş gören yerler tercih edilmelidir (bakteri güneş ışınlarının etkisinde kaldığında hızla ölür) ve en önemlisi veba hastalığı taşıyan kişi ve hayvanlar ile temastan kesinlikle kaçınılmalıdır. Kırsal alanlarda kalacaklar ve açık hava etkinliklerine katılacaklar mutlaka DEET içeren böcek öldürücüler ve permetrinli giysi ve eşyalar kullanmalıdır.

Vebalı hastalar ayrı dalarda yatırılmalı ve etrafla teması kesilmelidir. Hastaya bakanlar gömlek, başlık, gözlük ve eldiven giymeli, her türlü sağlık şartlarına uyulmalıdır. Hastanın salgılarına bulaşan her şey kaynatılmalı, hasta odası ve eşyalar dezenfektan solüsyonlarıyla yıkanmalıdır. Vebadan ölenlerin cesetleri ilaçlanarak, ileride bulaşmaya meydan vermeyecek şekilde defnedilmelidir.

Vebalı hayvanların bulunduğu yerlerde kamp yapma, avcılık ya da yürüyüş, bakteriyi taşıyan bir pire tarafından ısırılma riskini artırabilir.

Salgın zamanlarında veya şüpheli hallerde veba aşısı yapılmalıdır. Korunmada kemirici hayvanların ve pirelerin yok edilmesi çok önemlidir.

Etkili bir aşı mevcut olmamasına rağmen, eğer risk altındaysanız ya da vebaya maruz kalmışsanız antibiyotikler enfeksiyonun önlenmesine yardımcı olabilmektedir. Veba salgını olan bölgelerde zaman geçirmek ya da yaşamak durumundaysanız aşağıdaki önlemleri alınız:

Çalı, taş, yakacak odun ve hurda yığınları gibi potansiyel yuvalama alanlarını kaldırınız. Evcil hayvan gıdalarını kemirgenlerin kolaylıkla erişebileceği yerlerde bırakmayınız.

Evcil hayvanlarınızı pirelerden koruyun. Veterinerinizden en etkili pire kontrol ürünlerini öğrenin.

Kemirgen nüfusu büyük olan yerlerde dışarıda zaman geçiriyorsanız çocukları ve evcil hayvanları yakından takip edin. Böcek kovucu spreyler kullanın.

Seyahat dönüşünde kendinizi hasta hissediyorsanız, özellikle vücudunuzda şüpheli ısırıklar, ateş, baş ağrısı, halsizlik, lenf bezlerinizde şişme varsa hemen bir sağlık kuruluşuna başvurun.

SÖZCÜ