Yukarı
     SON DAKİKA     

Netanyahu Hastaneye Kaldırıldı

419486

Covid-19 aşıları bunama yapar mı?

18 Ocak 2025 08:43

Covid-19 aşılarının yan etkileriyle ilgili tartışmalar ve endişeler sürüyor. Son zamanlarda bu aşıların uzun vadede bunamaya neden olup olmadıkları merak ediliyor.

Covid aşılarının beyin sağlığına etkilerinin vatandaşların kafasını meşgul eden, sosyal medyada sıkça tartışılan ve bilimsel araştırmaların da dikkatle incelediği bir konu olduğunu belirten Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, ‘’Bizlere sık sık bu aşıların demansa yani bunamaya neden olup, olmadığı soruluyor’’ dedi ve konuyla ilgili bilimsel veriler eşliğinde şu açıklamaları yaptı:

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz

Beyinde plak birikimini tetikler mi?

Alzheimer, beyindeki sinir hücrelerinin ölümüyle ortaya çıkan ilerleyici bir hastalıktır. Beyindeki plak birikimi (Beta-amiloid) ve sinir hücreleri arasındaki iletişimi bozan protein düzensizlikleri (tau proteinleri) bu sürecin temel nedenlerinden biridir. Covid-19 aşılarının böyle bir mekanizmayı tetikleyip tetikleyemeyeceğini anlamak için önce şunu sormalıyız: Aşılar beynimize nasıl etki eder?

1-İnflamasyon: Bazı araştırmalar, Covid-19’un beyinde uzun süreli inflamasyona (iltihaplanmaya) neden olabileceğini ve bunun nörolojik hastalık riskini artırabileceğini öne sürüyor. 

Ancak bu, söz konusu aşılar için geçerli bir durum değildir. Aşılar, vücudu kısa süreli bir bağışıklık yanıtı vermesi için uyarır ve bu yanıtın kalıcı bir etkisi olmaz.

2-Beyin bariyerini aşma: mRNA aşılarının, vücutta beyin bariyerini geçebileceğine dair bir kanıt bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu aşıların doğrudan beyni etkileyerek demansa neden olabileceği iddiası bilimsel olarak desteklenmemiştir. 

Aşıların yan etkileri genellikle kısa vadelidir (örneğin ateş, yorgunluk). Nadir durumlarda görülen miyokardit gibi yan etkinin ise nörolojik hastalıklarla ilgisi bulunmamaktadır.

3. Beyindeki beta amiloid plakları tetikleme: Alzheimer’ın temel mekanizmalarından biri, beyinde beta-amiloid plaklarının birikmesidir. 

Aşılar, beta-amiloid üretimini veya temizlenmesini etkileyen mekanizmaları tetiklemez. Covid-19 enfeksiyonunun kendisinin, beyinde amiloid benzeri proteinlerin birikimine neden olabileceğini öne süren çalışmalar vardır. 

4. Mitokondriyal hasar: Sinir hücreleri, enerji üretimi için büyük ölçüde mitokondriye bağımlıdır. Mitokondriyal işlev bozukluğu, bunamanın bir diğer potansiyel nedenidir.

Aşıların etki mekanizması bağışıklık tepkisi oluşturmakla sınırlıdır. Mitokondriyal hasar, daha çok Covid-19 enfeksiyonu sırasında oluşan yoğun stresle ilişkilendirilmiştir, aşılarla değil.

5. Genetik yatkınlık: Alzheimer gibi hastalıklar genetik yatkınlıkla ilişkilidir. Örneğin, APOE  4 genine sahip bireylerin Alzheimer’a yakalanma riski daha yüksektir. 

Özellikle mRNA aşıları, vücuttaki DNA ile etkileşime girmez. Genetik yatkınlık daha çok kronik süreçlerle ilişkilidir ve aşıların bu süreçler üzerinde doğrudan bir etkisi bulunmamaktadır.

6. Sinir iletimindeki bozulmalar: Alzheimer, sinir hücreleri arasındaki iletişimin bozulmasıyla da ilişkilidir. 

Aşılar, sinir iletimini etkileyen nörotoksik maddeler üretmez. Enfeksiyonun kendisi, sitokin fırtınası ve hipoksi gibi nedenlerle sinir iletimini etkileyebilir. Aşılar, enfeksiyonu önleyerek bu tür riskleri azaltır.

Aşıların mekanizması

Covid-19 aşıları, bağışıklık sistemimizi virüse karşı eğitmek için tasarlanmış biyoteknolojik ürünlerdir. 

Bu aşılar, bağışıklık tepkisi oluşturmak için genellikle mRNA (örneğin Pfizer ve Moderna) ya da adenovirüs vektörlerini (örneğin AstraZeneca ve Sputnik) kullanır. 

Mekanizmalarını şöyle düşünebiliriz: Aşılar virüsle savaşmayı öğrenen güvenlik görevlileridir. Peki bu mekanizma Alzheimer veya demansa yol açabilir mi? Bu noktada mevcut bilimsel kanıtlara bakalım.

Sözcü



Yorumlar

Bu haberde yorum bulunmamaktadir.

Yorum Ekle


Diğer Haberler

Sıvı kaybı böbreklerde hasara yol açıyor

Sıcak havalarda böbrek sağlığının daha fazla dikkat gerektirdiğini söyleyen Nefroloji Uzmanı Dr. Merve Aktar, “Yaz aylarında artan hava sıcaklıklarıyla birlikte terleme yoluyla ciddi mikt...

Bu 3 sessiz belirti sizde varsa kahve sağlığınızı tehdit ediyor olabilir!

Sabah kahvesi olmadan uyanamayanlardan mısınız? Gün boyunca fincandan fincana koşuyorsanız dikkat! Kahvenin fazlası vücutta beklenmedik tepkilere yol açabilir. Birçoğumuz için kahve, güne...


119 ülkede görüldü, yayılıyor: Milyonlarca kişi tehlikede!

Hiçbir sınır tanımadan hızla yayılan tehlike, uzmanları bile alarma geçirdi. Görüldüğü ülke sayısı 100’ü aştı, vaka sayıları tırmanıyor. DSÖ ilk kez kapsamlı bir tedavi kılavuzu yayımladı...

Soğuk su içmek bizi hasta eder mi?

Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslıhan Candevir, kavurucu sıcaklarda sıvı kaybına karşı su tüketiminin önemini vurgu...


Kalbiniz kaç yaşında?

“Kalbin biyolojik yaşı” takvim yaşından farklı olarak kalbin yaşlanma hızını gösteren bir kavramdır. Yani kalbin yaşı, kalbin kaç kere attığıyla değil, nasıl attığıyla ölçülür. Bazen 40 y...

Beyniniz ne durumda?

Günümüzde yaşam süresi uzasa da buna paralel olarak alzheimer, parkinson gibi hastalıklar da artıyor… Pek çok insan 70-80’lerinde bunama sorunu yaşıyor. Dolayısıyla günümüzde ‘longevity’ ...


Tehlikeli yükseklik: Gizli hipertansiyon

Tansiyonu olduğunu bilmeyen milyonlarca kişi, kalp krizi ve felç riskiyle yaşadığının farkında değil. Tansiyon değeriniz normal olsa bile gizli hipertansiyonunuz olabilir. Özellikle sabah...

Yorgun, gergin, huzursuz musunuz? Nedeni bu olabilir

Yaz aylarında artan sıcaklıklarla birlikte vücudun su ihtiyacı da yükseliyor. Uzmanlar, yeterli su tüketiminin sadece fiziksel sağlık için değil, ruhsal denge ve stres kontrolü açısından ...


Gençsin ama risk altındasın, bu belirtiye dikkat!

Kardiyoloji Uzmanı Dr. Onur Yıldırım, hipertansiyonun yalnızca yaşlıları değil, genç bireyleri de tehdit ettiğini vurguladı. 40 yaş altındaki bireylerde hipertansiyon oranının yüzde 9 ila...

SOSYAL MEDYA


MAGAZİN

Somer Sivrioğlu 25 yaş küçük sevgilisiyle havuzda aşka geldi

Somer Sivrioğlu 25 yaş küçük sevgilisi Tilbe Uslu ile tatil pozlarını paylaştı. İkili havuzda birbirlerine karpuz yedirip aşka geldi. MasterChef Türkiye'nin sevilen jüri üyelerinden Somer...

TEKNOLOJİ

EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ

Sıvı kaybı böbreklerde hasara yol açıyor

Sıcak havalarda böbrek sağlığının daha fazla dikkat gerektirdiğini söyleyen Nefroloji Uzmanı Dr. Merve Aktar, “Yaz aylarında artan hava sıcaklıklarıyla birlikte terleme yoluyla ciddi miktarda sıvı kaybı yaşanır. Bu durum, böbreklere gelen kan akımının azalmasına ve atık maddelerin yeterince süzülememesine neden olabilir’’ dedi.

ÇOK YORUMLANANLAR

ÇOK OKUNANLAR